Σχ?λιο: Η Ελλ?δα, η Αγγλ?α και τα γλυπτ? του Παρθεν?να

Κωνσταντ?νο? Γ. Πολ?μερο?

MSc. Γλωσσολογ?α? - Διδακτικ??

Msc. Λογιστικ?? - Ελεγκτικ??

Διδ?σκων Πανεπιστημ?ου Δυτικ?? Μακεδον?α?

Η ακ?ρωση τη? συν?ντηση? του ?λληνα πρωθυπουργο? με τον ?γγλο ομ?λογ? του προκ?λεσε α?σθηση. Η εφημερ?δα ?Καθημεριν??, σε δημοσ?ευμ? τη? απ? τι? 27 Νοεμβρ?ου 2023, επικαλε?ται ?αν?τερη πηγ? των συντηρητικ?ν? η οπο?α κατ? το ρεπορτ?ζ ε?πε: ??ταν αδ?νατο να πραγματοποιηθε? αυτ? η συν?ντηση μετ? τα σχ?λια σχετικ? με τα Ελγ?νεια μ?ρμαρα?. Η εφημερ?δα ?Τα Ν?α? σε δημοσ?ευμ? τη? απ? την 1 Δεκεμβρ?ου 2023 μα? θ?μισε τα λ?για τη? αε?μνηστη? Μελ?να? Μερκο?ρη, η οπο?α απ? τη? θ?σεω? τη? ελλην?δα? υπουργο? πολιτισμο? εργ?σθηκε για τον επαναπατρισμ? των μαρμ?ρων του Παρθεν?να: ?Ελπ?ζω να δω τα μ?ρμαρα π?σω στην Αθ?να προτο? πεθ?νω. Αν ?μω? ?ρθουν αργ?τερα, εγ? θα ξαναγεννηθ??. ?κτοτε, λ?γο λιγ?τερο απ? 40 χρ?νια μετ? την ιστορικ? αυτ?ν ομιλ?α, η σημασ?α των μαρμ?ρων για την ελληνικ? ψυχ? δεν ?χει αλλ?ξει.

Φα?νεται πω? παρ?μοια ζητ?ματα απασχολο?ν και την κινεζικ? κοιν? γν?μη. Προκ?λεσε α?σθηση η προβολ? τηλεοπτικ?? σειρ??, η οπο?α δε?χνει ?να σκε?ο? τσαγιο? να μεταμορφ?νεται σε κοπ?λα και να αναζητε? τρ?πο διαφυγ?? απ? το Βρετανικ? Μουσε?ο. Σ?μφωνα με δημοσ?ευμα του "The Guardian", η σειρ? ε?χε γ?ρω στα 370 εκατομμ?ρια θεατ?? και αναμ?νεται να προσαρμοσθε? σε κινηματογραφικ? ταιν?α.

?μω?, π?ραν του καλλιτεχνικο? προβληματισμο? που προκαλο?ν ορισμ?νε? πρακτικ?? του 19ου αι?να, ?πω? η απομ?κρυνση αρχαιοτ?των απ? τι? χ?ρε? του?, ?χουν τεθε? και τα θεμ?λια για μεταγεν?στερε? τριβ??. Μ?λιστα πολλ?? αρχαι?τητε? ?παθαν ζημι?? κατ? την μεταφορ? ? την απ?σπασ? του?, κι ?τσι σ?μερα, ε?τε μιλ?με για τι? αρχαι?τητε? τη? Ελλ?δα?, ε?τε τη? λατινικ?? Αμερικ??, ε?τε τη? Κ?να?, η ανθρωπ?τητα ε?ναι φτωχ?τερη: ο σ?γχρονο? μελετητ?? δεν μπορε? παρ? να π?ρει μ?αν αμυδρ? μ?νον εικ?να τη? χ?ρη? που ε?χαν ?λλοτε οι τραυματισμ?νε? αρχαι?τητε?. Ο Παρθεν?να? δεν αποτελε? εξα?ρεση, καθ?? ε?ναι χαρακτηριστικ? ?τι, ?πω? αναφ?ρει το ?δρυμα Μελ?να? Μερκο?ρη στην ιστοσελ?δα του, τα μ?ρμαρ? του κ?πηκαν με πρι?νια. Το ?διο δημοσ?ευμα επικαλε?ται τον περιηγητ? Edward Dodwell, ο οπο?ο? αναφ?ρει ?τι δι?φορα τμ?ματα του κτιρ?ου του Παρθεν?να ρ?χθηκαν στο ?δαφο? κατ? την απ?σπαση των περ?φημων γλυπτ?ν. Απ? αυτ? ε?ναι φανερ? ?τι το πρ?βλημα δεν ε?ναι μ?νον πολιτικ?, αλλ? και πολιτιστικ?. Ω? σ?γχρονοι ?νθρωποι, δεν μπορο?με να αναστρ?ψουμε πλ?ρω? τι? πληγ?? που προκ?λεσε στι? αρχαι?τητε? η επιστημονικ? απαιδευσ?α των π?ση? φ?σεω? ?ερασιτεχν?ν? ? ο βανδαλισμ?? ορισμ?νων σκαπαν?ων. Μπορο?με ?μω? τουλ?χιστον, να ξαναεν?σουμε τα γλυπτ? με το υπ?λοιπο σ?μπλεγμα, να αφ?σουμε π?σω την αναχρονιστικ? νοοτροπ?α του 19ου αι?νο?. Ε?ναι, λοιπ?ν, δ?καιο να επιστραφο?ν τα μ?ρμαρα του Παρθεν?να, να δικαιωθε? το ελληνικ? α?σθημα και να βγουν αυτ?? οι ανο?σιε? τριβ?? απ? την μ?ση. Κ?θε πολιτισμ?? ?χει την ομορφι? του, του αγγλικο? μη εξαιρουμ?νου. Ποι?? δεν αγαπ? τον ?σκαρ Ου?ιλντ ? τον Τζωρτζ ?ργουελ; Για το ?διο λ?γο, κ?θε πολιτισμ?? –αν ε?ναι πολιτισμ?? με ?λη την σημασ?α τη? λ?ξεω?– ε?ναι σεβαστ?? απ? ?λου?.

Μ?σα σε ?λα αυτ?, μ?α ν?α πρ?κληση για τα μουσε?α ?λου του κ?σμου ε?ναι το ζ?τημα τη? ασφ?λεια? των εκθεμ?των του?, καθ?? ο βανδαλισμ?? και η κλοπ? ?χουν λ?βει ν?ε? διαστ?σει?. ?πω? δημοσιε?ει το ?διο το Βρετανικ? Μουσε?ο σε ιστοσελ?δα του, ?Στι? 16 Αυγο?στου του 2023 το Βρετανικ? Μουσε?ο αν?γγειλε πω? ?να? αριθμ?? κοσμημ?των τη? συλλογ?? βρ?θηκε να ?χει κλαπε?, να λε?πει ? να ?χει υποστε? βλ?βε??. Στο ?διο δημοσ?ευμα, το Βρετανικ? Μουσε?ο σημει?νει ?τι τα περισσ?τερα απ? τα αντικε?μενα που ?λειπαν ?ταν ελληνικ? και ρωμα?κ?. Η δε Daily Mail, σε δημοσ?ευμ? τη? απ? 18 Αυγο?στου 2023 αναφ?ρει την θλιβερ? ε?δηση, ?τι δηλαδ? κλεμμ?να αντικε?μενα του Βρετανικο? Μουσε?ου, με αξ?α που η Daily Mail προσδιορ?ζει στι? 50.000 λ?ρε?, ?φθασαν να πωλο?νται για 40 λ?ρε? σε γνωστ? ιστ?τοπο ηλεκτρονικο? εμπορ?ου.

Γενικ?, το θ?μα του πολιτισμο? βαδ?ζει στου? δρ?μου? μ?α? ν?α? εποχ?? και επηρε?ζεται πλ?ον απ? παρ?γοντε? για του? οπο?ου? παλαι?τερα δεν θα φανταζ?μασταν καν ?τι ε?ναι σχετικο?. Ακ?μα και η κλιματικ? αλλαγ? επηρε?ζει σοβαρ? την διατ?ρηση των μνημε?ων παγκ?σμια? πολιτιστικ?? κληρονομι??. Ουσιαστικ?? καν?να κρ?το? δεν μπορε? να αντιμετωπ?σει μ?νο του τι? ν?ε?, παγκ?σμια? κλ?μακο? εξελ?ξει?. Απ? την αντιμετ?πιση των βανδ?λων και των διαφ?ρων αυτ?κλητων ?λατρ?ν τη? αρχαιολογ?α?? ?ω? την προφ?λαξη μνημε?ων απ? την δι?βρωση, απαιτο?νται συνεργασ?ε? και συντονισμ?νε? εν?ργειε?. Η κινεζικ? πρωτοβουλ?α ?Μ?α Ζ?νη, ?να? Δρ?μο?? ε?ναι ?να σημαντικ? β?μα προ? την κατε?θυνση αυτ?ν. Ευρ?τερα, ?μω?, απαιτε?ται και στο ζ?τημα των αρχαιοτ?των το ?να κρ?το? να τε?νει προ? το ?λλο με καταν?ηση, αφ?νοντα? τι? αναχρονιστικ?? πρακτικ?? και ψυχολογ?ε? κατ? μ?ρο?.